Twoja sprawa o odszkodowanie za błąd medyczny jest już wystarczająco stresująca. Nie powinieneś rozbijać banku tylko po to, aby upewnić się, że jesteś chroniony

Odszkodowanie za dystocję barkową, niedotlenienie okołoporodowe, zerwanie nerwów, porażenie splotu barkowego przy porodzie dziecka

Błąd medyczny w prawie cywilnym rozumiany jest wąsko – jako postępowanie sprzeczne z zasadami wiedzy i nauki medycznej w zakresie dla lekarza dostępnym (por. wyrok SN z dnia 1.IV.1955 r., IV CR 39/54; OSN 1957, poz. 7). Na lekarzu spoczywa bowiem szczególny obowiązek dochowania należytej staranności i powszechnie obowiązujących reguł postępowania według aktualnie obowiązującej wiedzy medycznej. Sformułowanie „w zakresie dla lekarza dostępnym” wyznacza granicę odpowiedzialności z uwagi na możliwość przewidzenia błędu, lub zapobieżenie mu, gdyż pomimo dużego postępu medycyny, w wielu sferach nauka ta pozostaje w dalszym ciągu bezsilna. Podnosi się, że obowiązująca wiedza medyczna powinna być oceniana na dzień nastąpienia błędu, w żadnym wypadku – na dzień wyrokowania, ponieważ możliwa jest sytuacja, w której w okresie między wystąpieniem błędu medycznego a wyrokowaniem powstały nowe rozwiązania, które mogłyby zapobiec powstaniu błędu. Błąd medyczny jest więc kategorią obiektywną, niezależną od indywidualnych cech czy zdolności konkretnego lekarza i od okoliczności w jakich udziela świadczeń zdrowotnych. Ujęcie to odpowiada tendencjom panującym powszechnie w nauce i orzecznictwie innych państw Europy i świata, które wyłączają z zakresu błędu medycznego zaniedbania oraz uchybienia lekarza nie dotyczące sfery fachowej: diagnozy i terapii lecz mające charakter pomyłek, błędów lub innego rodzaju niedociągnięć o charakterze technicznym bądź organizacyjnym, prowadzących do powstania u pacjenta szkody. W piśmiennictwie prawniczym i medycznym wprowadza się różne podziały i klasyfikacje błędów lekarskich. Sąd Najwyższy oceniając na tle poszczególnych stanów faktycznych kwestię cywilnej odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy leczeniu odwołuje się do trzech typów (kategorii) błędu, wyróżnionych w oparciu o kryterium czynności, w związku z podjęciem których dochodzi do błędu medycznego. Należą tu: błąd rozpoznania (tzw. diagnostyczny), błąd prognozy (rokowania), błąd w leczeniu (terapeutyczny).

Błąd w sztuce medycznej jest zatem obiektywnym elementem winy lekarza wykonującego czynności medyczne, stanowi bowiem czynność lub zaniechanie lekarza, niezgodną z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. W każdej zatem sytuacji kiedy zabieg wykonywany jest wadliwe, niezgodnie z zasadami sztuki medycznej stanowi on delikt, który uzasadnia odpowiedzialność lekarza ewentualnie szpitala w którym lekarz jest zatrudniony (tak: Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 stycznia 2016 r. VI ACa 322/15, Lex).

W przypadku odpowiedzialności podmiotu leczniczego wystarczy wykazanie, choćby na podstawie domniemania faktycznego, że miało miejsce zawinione naruszenie zasad i standardów postępowania z pacjentem przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, aby uznać, że zakład opieki zdrowotnej ponosi odpowiedzialność za szkody doznane przez pacjenta. Nie jest przy tym konieczne wskazanie bezpośredniego sprawcy, jeśli charakter doznanej przez poszkodowanego szkody oraz towarzyszące temu okoliczności świadczą w sposób niewątpliwy o niedbalstwie którejś z osób, której powierzono wykonywanie czynności. Nie jest więc konieczne wykazywanie winy konkretnej osoby lub osób biorących udział w procesie leczniczym, wystarczy ustalenie, że sprawca należy do kręgu podwładnych powierzającego, a więc osób pozostających pod jego zwierzchnictwem i działających w jego interesie (tzw. wina anonimowa).

W razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego. Jednocześnie należy wskazać, że formułując takie żądanie, pacjent winien sprecyzować które z jego praw zostało naruszone, tak by sąd mógł dokonać oceny zasadności jego twierdzeń. Tymczasem powód ograniczył się do ogólnikowego stwierdzenia, że domaga się zadośćuczynienia za „zawinione naruszenie prawa powoda jako pacjenta”. Brak wskazania o jakie prawo chodzi powodował zaś uznanie tego roszczenia za nieudowodnione, i w konsekwencji jego oddalenie. Nawet jeśli uznać, że powodowi chodziło o naruszenie jego prawa do dostępu do dokumentacji medycznej – na co powoływał się w toku procesu i na co wskazywała także jego żona przesłuchana w charakterze świadka – to zgodnie z art. 4 ust. 3 zadośćuczynienie nie przysługuje w razie zawinionego naruszenia prawa pacjenta do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia.

Zgodnie z art. 445 § 1 KC w zw. z art. 444 § 1 KC w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Instytucję zadośćuczynienia w systemie prawa cywilnego cechują szczególne zasady. Po pierwsze, właściwy sąd może przyznać poszkodowanemu zadośćuczynienie pieniężne jedynie w wypadkach wyraźnie w ustawie przewidzianych, jako swoiste wynagrodzenie krzywdy wyrządzonej czynem niedozwolonym. Po drugie, nawet w takich wypadkach, przyznanie zadośćuczynienia jest możliwe, ale nie konieczne. Rozstrzygnięcie w tym zakresie zależy od uznania właściwego sądu, który w ramach tzw. władzy dyskrecjonalnej może zadośćuczynienia nie przyznawać wcale lub może je przyznać. W tym drugim wypadku określenie odpowiedniej wysokości świadczenia także należy wyłącznie do właściwego sądu, który przyznaje sumę według własnego uznania, uwzględniając okoliczności sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 1969 r., I PR 224/60, OSNCP 1970 nr 6, poz. 111).

Celem zadośćuczynienia jest zaś naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. W praktyce orzeczniczej oraz w nauce prawa cywilnego powszechnie przyjmuje się, że celem zadośćuczynienia jest całościowa rekompensata krzywdy przez przyznanie sumy pieniężnej, która ma pomóc w przezwyciężeniu przykrych doznań i wspierać realizację tych celów pokrzywdzonego, które zostały udaremnione przez negatywne doświadczenia. Podstawowym kryterium określającym rozmiar należnego zadośćuczynienia jest więc rozmiar doznanej krzywdy tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych, ich intensywność i nieodwracalność ich skutków. Ocenie podlegają również cierpienia psychiczne związane zarówno z ich przebiegiem, jak i w razie ich nieodwracalności ze skutkami, jakie wywołują w sferze życia prywatnego i zawodowego. Rozgraniczać należy te sytuacje, w których doznane urazy zostały wyleczone i nie będą miały dalszych skutków oraz wpływu ma życie poszkodowanego w przyszłości, od tych sytuacji, w których urazy będą powodowały dalsze cierpienia i krzywdę oraz będą rzutowały na poziom życia i jego jakość (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2015 r. IV CSK 624/14).

Zgodnie z art. 444 § 1 KC w przypadku wyrządzenia szkody na osobie naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Koszty wynikłe z uszkodzenia ciała albo wywołania rozstroju zdrowia to m.in.: koszty transportu poszkodowanego z miejsca zdarzenia do szpitala, koszty opieki lekarskiej, koszty opieki i pielęgnacji poszkodowanego, rehabilitacji – w tym także dojazdów na rehabilitację i wizyty lekarskie, lekarstw, koszty specjalistycznego żywienia, koszty specjalistycznej odzieży i aparatów ułatwiających funkcjonowanie (okulary, protezy, laska, aparat słuchowy, wózek inwalidzki itp.).

Opracowanie sprawy sądowej przez Kancelarię

M. L. będąc w drugiej ciąży, nie miała wykonanego badania USG. Przyjęta została do pozwanego Szpitala z rozpoznaniem drugiej ciąży w 41 tygodniu. Z uzyskanego od niej wywiadu wynikało, że poprzednie dziecko miało masę powyżej 4500g i zostało urodzone siłami natury. M. L. nie wykonano badania USG, mimo że aparat znajdował się w pozwanym szpitalu. W trakcie porodu powódki nastąpiły trudności w rodzeniu barków płodu. Dziecko urodziło się w zamartwicy. Małoletnia ważyła 5150 g. Natychmiast podjęto reanimację, która przyniosła rezultat. Małoletnia uzyskała maksymalnie 6 pkt w skali Apgar.

W rozpoznawanej sprawie powódka źródła krzywdy upatrywała w popełnionych przez pozwaną błędach okołoporodowych. Jak wykazano w toku postępowania dowodowego, uszkodzenia, jakich doznała powódka przy porodzie (dystocja barkowa, zerwanie nerwów rdzeniowych na poziomie (…), porażenie splotu barkowego w części górnej i dolnej, niedotlenienie okołoporodowe) miały i mają znaczny wpływ na jej codzienne funkcjonowanie. Wpływ ten będzie również objawiał się w przyszłości. Powódka nie mogła podejmować wielu form aktywności charakterystycznych dla wieku. Leczenie i rehabilitacja miała przebieg długotrwały i bolesny. Bardzo często przebywała w szpitalach, przeszła szereg operacji; od urodzenia, każdego dnia jest poddawana zabiegom rehabilitacyjnym i ćwiczeniom. Jednocześnie jej niepełnosprawność ma charakter trwały i obecnie nie ma możliwości całkowitego jej wyleczenia i uzyskania pełnej sprawności prawej ręki. W ciągu całego swojego życia powódka wielokrotnie brała udział w turnusach rehabilitacyjnych trwających jednorazowo po kilkanaście dni, co skutkowało izolacją od rodziny, a w późniejszym czasie od grona szkolnego i opuszczaniem zajęć. Konieczność przebywania kilka razy w roku przez dłuższy czas w obcym miejscu, z dala od domu rodzinnego, celem podjęcia często bolesnego leczenia, dla dziecka jest oczywiście przeżyciem bardzo negatywnym. Leczenie powódki polegało również na zakładu gipsu na chorą rękę na kilkutygodniowe okresy. U powódki stwierdzono zaburzenia ruchowe, niezręczność, zaburzenia koordynacji, zaburzenia uwagi, nadruchliwość, zaburzenia koncentracji. Małoletnia łatwo się rozprasza, reaguje na nieistotne bodźce. Wobec choroby ma ona ubogie doświadczenia z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej. Pomimo wielu lat zmagania się z chorobą, odczuwa wiele ograniczeń z nią związanych, a jej problemy fizyczne mają znaczne przełożenie na samopoczucie psychiczne i funkcjonowanie społeczne. Zakres niepełnosprawności powódki pozostaje na tyle znacznym, że niewątpliwie będzie miał znacznie ograniczający wpływ na jej możliwości wyboru kierunku kształcenia i wykonywanego w przyszłości zawodu.

Krzywda doznana przez powódkę w związku z uszkodzeniem ciała, jakiego doznała w czasie porodu była znaczna. W pierwszych dniach po urodzeniu jej życie było zagrożone, a stan określano jako ciężki. Od początku była poddawana intensywnemu leczeniu i rehabilitacji. Jak wykazano w toku postępowania dowodowego doznany przez nią uszczerbek na zdrowiu odpowiada trwałemu uszczerbkowi na zdrowiu w wysokości 65 %, a rokowania są niekorzystne.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym, po dokonaniu analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji uznał, że spełnione zostały wszystkie przesłanki odpowiedzialności deliktowej, nie podzielając przy tym zarzutu przedawnienia roszczenia. W ocenie Sądu kwota 250.000 zł była adekwatną do doznanej przez powódkę krzywdy w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie – I Wydział Cywilny z dnia 30 listopada 2018 r. I ACa 181/18

W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości w zakresie błędu medycznego lekarza albo szpitala, odszkodowania czy zadośćuczynienia pozostajemy do Państwa dyspozycji.

Z wyrazami szacunku.

Adwokat Mateusz Ziębaczewski

Mateusz Ziębaczewski to doświadczony adwokat i jedny w swoim rodzaju specjalista od błędów medycznych, odszkodowania i zadośćuczynienia. Swoją wiedzą i umiejętnościami służy klientom, pomagając im w najbardziej skomplikowanych sprawach. Z naszą kancelarią współpracują najbardziej znani profesorowie, doktorzy prawa oraz byli ministrowie, gdyż cenią jakość, pewność i bezpieczeństwo jakie oferujemy.

email telefon LinkedIn

Zobacz pozostałe wpisy autora

Odszkodowanie i zadośćuczynienie za błąd medyczny lekarza w szpitalu